Xin chào luật sư
Nguyễn Văn Đài, như vậy đã gần tròn một năm kể từ ngày anh rời Việt Nam. Với
anh thì đây là chuyến 'được xuất ngoại' hay 'bị xuất ngoại' thưa anh?
Tôi bị bắt lần đầu
vào tháng 3 năm 2007, trong thời gian 4 năm tù, an ninh Bộ công an thường vào
trại giam Ba Sao, Hà Nam để gợi ý để tôi xuất cảnh ra nước ngoài, nhưng tôi
không đồng ý. Và sau đó trong 4 năm tôi bị quản chế sau đó, họ cũng nhiều lần
gợi ý, nhưng trong kế hoạch và suy nghĩ của tôi thì không bao giờ nẩy sinh ý
muốn ra nước ngoài định cư. Tất nhiên tôi có mong muốn ra nước ngoài ít ngày để
thăm quan hay làm việc rồi sau đó trở về lại Việt Nam.
Nhưng lần này bị
bắt và bị kết tới 15 năm tù thì thời gian quá dài. Nếu tôi chấp nhận ở lại Việt
Nam thì tôi sẽ phải ở trong tù đủ 15 năm, vì những người như tôi không bao giờ
được giảm án hay đặc xá.
Bởi vậy nếu tôi
muốn tiếp tục cống hiến, đấu tranh cho nhân quyền và dân chủ tại Việt Nam thì
sự lựa chọn duy nhất của tôi là phải rời nhà tù ở Việt Nam để ra nước ngoài. Có
như vậy thì những kinh nghiệm, kiến thức đấu tranh cho dân chủ của tôi mới có
cơ hội chia sẻ với những người khác để góp phần vào việc dân chủ hóa Việt Nam.
Do vậy, “chuyến
xuất ngoại” sang CHLB Đức vào ngày 7 tháng 6 năm 2018 để tị nạn chính trị là
không đúng với kế hoạch và mong muốn của cuộc đời tôi.
- Một năm qua, anh
và gia đình đã ổn định cuộc sống như thế nào, việc tái hội nhập với nước Đức
của anh có nhiều khó khăn không?
Từ ngày sang nước
Đức, tôi và vợ tôi đã tạm ổn định cuộc sống, hiện chúng tôi đang học tiếng Đức
để hội nhập với xã hội nơi đây. Nhưng quả thực tiếng Đức là một ngôn ngữ rất
khó học, công việc của tôi khá bận rộn và lý do tuổi tác nên đó là một trở ngại
lớn cho chúng tôi trong hội nhập đầy đủ vào xã hội Đức.
Tôi luôn luôn phải
sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống và công việc tại Đức. Nhưng tôi tin là thời
gian tiếp theo sẽ giúp chúng tôi hội nhập tốt hơn.
- Đang đánh 'giáp lá
cà' với chế độ cộng sản, anh trở thành một người tranh đấu từ xa, sự thay đổi
này có ảnh hưởng thế nào tới cá nhân anh?
Lúc còn ở trong nhà
tù tại Việt Nam thì tôi cũng còn chút băn khoăn liệu việc ra nước ngoài có ảnh
hưởng tới việc đấu tranh hay không. Nhưng từ khi sang Đức, với sự phát triển
mạnh mẽ của mạng xã hội và công nghệ thông tin thì tôi thấy mình đấu tranh còn
hiệu quả hơn khi chưa bị bắt ở trong nước. Bởi khi ở trong nước, tôi mới chỉ
viết và làm việc với 20% khả năng của mình thì đã bị tấn công bạo lực, rồi bị
bắt cầm tù. Còn sang đây thì tôi có thể viết tất cả những gì tôi muốn và làm
việc với 100% khả năng của mình. Hiện tôi còn bận học tiếng Đức tới hết tháng 8
năm 2019, nên tôi cũng mới chỉ làm việc tranh thủ những lúc rảnh thôi. Tôi tin
là sau khi kết thúc học tiếng Đức, tôi dành 100% thời gian cho công việc thì sẽ
đem lại hiệu quả tích cực.
- Theo dõi những
hoạt động của anh, chúng tôi thấy anh rất tích cực. Kể từ khi đặt chân qua Đức,
anh tham gia nhiều buổi điều trần, nhiều phiên họp báo, nhiều cuộc vận động mà
không phải người nào ra đi trong hoàn cảnh như anh cũng có thể làm và làm ngay
được như vậy, nhiều người đã 'chìm nghỉm' ngay sau khi họ ra nước ngoài. Vậy
điều gì đã khiến anh làm được như vậy? Anh có kinh nghiệm gì để chia sẻ?
Thứ nhất, tôi có
may mắn hơn các anh chị em đi trước một chút vì trong quá trình gần 20 năm hoạt
động trong lĩnh vực luật, tôn giáo, nhân quyền và đấu tranh dân chủ. Tôi có một
mối quan hệ rộng rãi với các chính phủ các nước, các tổ chức NGO quốc tế, các
tổ chức chính trị của người Việt ở hải ngoại, và được đồng bào hải ngoại ở khắp
nơi tin tưởng và yêu mến. Cá nhân tôi và Hội AEDC có sự hợp tác tốt với các tổ
chức của người Việt tại hải ngoại khi tôi còn hoạt động trong nước. Và từ khi
sang Đức tôi được các tổ chức của người Việt, các tổ chức quốc tế và cộng đồng
người Việt khắp nơi giúp đỡ nên đã làm được một số việc.
Thứ hai là tôi có
tổ chức Hội Anh Em Dân Chủ ở trong nước. Một số anh em đang ở trong tù, một số
anh em còn đang hoạt động bên ngoài. Tất cả họ là nguồn động lực tình yêu lớn
lao để tôi phải cố gắng tranh đấu cho tự do của các anh em trong tù cùng như
vận động sự giúp đỡ cho các anh em đang hoạt động.
Thứ ba, việc tôi
lựa chọn nước Đức để tạm lánh nạn và để tiếp tục đấu tranh là phù hợp. Bởi phúc
lợi xã hội của nước Đức dành cho người tị nạn rất tốt, giúp tôi có phương tiện
để có sống cuộc sống bình thường và có thể đấu tranh cho dân chủ tại Việt Nam.
Đồng thời nước Đức cũng nằm ở trung tâm của châu Âu nên cũng thuận lợi cho tôi
đi lại tới các quốc gia láng giềng để làm việc.
- Hiện Hội Anh Em
Dân Chủ vẫn còn những thành viên khác đang ở tù với mức án rất nặng, có những
người bị án lần thứ 2. Là thủ lĩnh nhưng anh hiện ở trong một hoàn cảnh dễ dàng
hơn, tiện nghi hơn, điều này có làm anh 'tâm tư' không?
Tất nhiên là có.
Tôi luôn nghĩ về họ, bởi tôi đã trải qua 6,5 năm tù trong 3 nhà tù khác nhau
nên tôi hiểu những khó khăn ở mỗi nơi và thời tiết mỗi mùa ở Việt Nam.
Như tôi đã nói ở
trên, họ là nguồn động lực tình yêu lớn lao để tôi tiếp tục đấu tranh không
ngừng nghỉ.
Tôi đã và đang làm
những điều tốt nhất cho các anh em trong tù và gia đình họ. Tôi hy vọng có thể
làm nhiều hơn nữa cho họ sau khi tôi kết thúc việc học tiếng Đức.
- Nước Đức là nơi
mà cộng đồng người Việt có nhiều chia rẽ. Một nửa ra đi từ miền Nam chống cộng
với cờ vàng, nửa kia vẫn lấy mầu đỏ làm mầu chủ đạo. Điều này có khó khăn cho
hoạt động của anh không?
Từ ngày sang nước
Đức, tôi chủ yếu làm việc với cộng đồng người Việt tị nạn và không có bất cứ
trở ngại nào vì tôi sinh ra trong mầu cờ đỏ, nhưng từ lâu tôi đã yêu mầu cờ
vàng bởi tôi hiểu ý nghĩa sâu sắc của lá cờ đó.
Tôi cũng có giao
lưu với rất nhiều người có xuất thân từ mầu cờ đỏ, nhưng vì chúng tôi lấy mục
tiêu chung là đấu tranh cho dân chủ tại Việt Nam nên một sự khác biệt nhỏ đó không
gây trở ngại cho công việc chung.
- Theo anh, các tổ
chức cá nhân hoạt động ở nước ngoài nên làm gì, làm thế nào để trợ giúp hữu
hiệu nhất cho giới tranh đấu trong nước?
Tôi đã trải qua
nhiều biến cố hay có thể nói là nhiều thất bại, tôi đã rút được ra nhiều bài
học, kinh nghiệm quí cho bản thân mình và cho chung cả phong trào đấu tranh.
Trong phạm vi của một cuộc phỏng vấn thì tôi không thể trình bày cụ thể và chi
tiết.
Nhưng tôi có thể
khẳng định vào giai đoạn này của cuộc đấu tranh thì những tổ chức, cá nhân đang
hoạt động ở bên ngoài đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc thúc đẩy phong
trào đấu tranh ở trong nước phát triển qua một số việc sau:
Thứ nhất tiếp tục
công việc vận động các tổ chức quốc tế, chính phủ các nước quan tâm và có những
hành động giúp đỡ cụ thể cho phong trào đấu tranh ở trong nước;
Thứ hai, các tổ
chức, cá nhân cần phải bỏ qua các khác biệt, cùng nhau đoàn kết để trở thành
hậu phương lớn và vững chắc ủng hộ cho phong trào trong nước.
Thứ ba, cần những
cá nhân xuất sắc ở bên ngoài phối hợp với nhau sử dụng mạng xã hội để vận động,
giáo dục và tổ chức cho người dân trong nước trở thành một phong trào lớn mạnh
có thể đấu tranh hiệu quả.
- Câu hỏi cuối
cùng, nếu các tù nhân chính trị khác cũng có điều kiện ra đi như gia đình anh
thì anh khuyên họ sao, nên đi, hay nên ở lại.
Quả thật quyết định
ra đi với gia đình tôi là một quyết định rất khó khăn. Vậy nên nếu có anh chị
em nào ở trong hoàn cảnh đang phải lựa chọn giữa ra đi hay ở lại thì tôi sẽ
không khuyên họ một cách trực tiếp trong việc chọn quyết định ra đi hay ở lại.
Tôi chỉ phân tích
tất cả những thuận lợi, khó khăn mà họ sẽ phải đối diện nếu tiếp tục ở lại hay
quyết định ra đi. Và quyết định cuối cùng sẽ thuộc về họ.
Đàn Chim Việt xin
cảm ơn luật sư Nguyễn Văn Đài đã dành thời gian trả lời phỏng vấn.
No comments: